El domingo reunió las condiciones perfectas para una celebración del Nafarroa Oinez redonda: un clima perfecto, una gran organización y el apoyo de miles de asistentes. Y así fue. Desde las primeras horas de la mañana Tafalla ya estaba llena de txikis, jóvenes y adultos de Bizkaia, Álava, Guipúzkoa, Iparralde y, por supuesto, Nafarroa que aterrizaron en la ciudad con un infinitas ganas de celebrar y reivindicar su idioma, el euskera. “Hemos conseguido que el día de hoy sea recordado durante mucho tiempo en Tafalla. Remarcamos el recorrido histórico a favor del euskera de la Ikastola de Tafalla y pedimos valentía a los agentes políticos para que con acciones concretas asienten el proyecto de esta ikastola para poder seguir siendo referentes en su zona de la educación en euskera de calidad”, destacó la organización.

Uno de los primeros actos culturales, durante el acto inaugural, ya despertó el asombro de sus asistentes. “Cómo aguantan ahí subidos?”, se escuchaba entre el público mientras los dantzaris de Artaxoa-Artajona hacían su entrada sobre la layas, herramienta del campo habitual en las euskal dantzas. Finalizado el acto, la comparsa de gigantes y cabezudos de Tafalla fue conduciendo con una kalejira a los miles de asistentes a las diferentes áreas del Nafarroa Oinez, organizado por Garcés de los Fayos Ikastola.

A mitad del camino entre el área 3, Zuhaitz, y la 2, Hazi, un grupo de jóvenes vestidos con la misma camiseta atraían la atención de muchas familias. Con unos altavoces, un micrófono y una pancarta con la frase “Azterketak Euskaraz” (“Exámenes en euskera), fueron saliendo uno a uno a rapear sus propias letras reivindicativas. Eran los alumnos y alumnas del Lizeo Etxepare de Baiona pidiendo una selectividad en su lengua. “Estudiamos todos los cursos en euskera pero llegamos a selectividad y no podemos hacer el examen en nuestra lengua. No tienen sentido”, argumentaba una joven del grupo. Acompañados por sus profesores, el grupo llegó a Tafalla el sábado para poder disfrutar de la fiesta durante todo el fin de semana.

Erdian erein, heldu da indarrak berriz batzeko ordua. Erdian erein, gaurkoan belaunaldi berriaren taupada” (Siembra en el medio, ha llegado la hora de sumar otra vez las fuerzas. Siembra en el medio, hoy el latido de la nueva generación) fue el estribillo de la canción de esta edición que no paró de sonar a través de los altavoces del recorrido y con la que miles de personas se pusieron a cantar y bailar. Un mensaje que caló entre los asistentes, quienes cumplieron con las expectativas de las fiesta llenando cada rincón de la Ciudad del Cidacos.

El área 1 y 2, Sustrai y Hazi, estuvieron abarrotadas de familias debido a la amplia oferta de actividades dirigidas a los más pequeños y pequeñas que disfrutaron de los hinchables, manualidades y del Haur Herria, un espacio que se transformo en un pequeño pueblo elaborado con materiales reciclados.

Los jóvenes, en cambio, fueron los protagonistas en las áreas 3 y 4, Zuhaiz y Kimu, en dónde se concentraron miles de asistentes para asistir a conciertos como Skabidean, Trikidantz, The Trikiteens, Xutik, La Mala Pekora y Rotten XIII.

Objetivo cumplido

El lema de esta cuarta edición del Nafarroa Oinez celebrado en Tafalla es Erdian Erein, lo que significa que sembremos en el medio. Garcés de los Fayos ikastola ha estado un año trabajando por transmitir la importancia que tiene el euskera en la Zona Media de Navarra y el centro cosechó ayer los frutos del esfuerzo que el alumnado, familias, docentes y organizadores han realizado durante este año.

Diario de Noticias


Euskararen aldeko hazia erein dute euskaltzaleek Tafallan

Milaka lagunek erantzun zioten atzo Garces de los Fayos ikastolaren deiari. Laugarrengoz antolatu dute Nafarroa Oinez Tafallan, aurtengoa «Erdian erein» leloarekin. Sabela pozteko talo eta pintxoek, eta, bereziki, musikak hartu zuten protagonismoa ikastolen aldeko jaian. Lekukoa Etxarri Aranazko Andra Mari ikastolak hartu zuen.

«Garagardoa edan eta euskaraz mintzatu». Hori zen Iruneren igande honetarako plana. Kuadrillarekin etorri zen Tafallara Iruñetik Garces de los Fayos ikastolak antolatu zuen Nafarroa Oinezera. Eguraldia lagun eta “Erdian erein” leloa hartuta, laugarrengoz antolatu dute ikastolen jai erraldoia Tafallan, eta bi kilometrok eta lau gunek osatzen zuten ibilbidea euskaltzaleak jasotzeko prest zegoen goizeko lehen ordutik.

Aurtengo lemari jarraiki, Sustrai, Hazi, Zuhaitz eta Kimu guneak prestatu zituzten, eta azken biak izan ziren gazteen topaleku. Musika izan zen horietan protagonista eta talde andana aritu zen, hala nola Patxi eta Konpania, The Trikiteens, Go!azen, Xutik, La Mala Pekora, DJ Bull, Skabidean, Rotten XIII eta Trikidantz. «Ez gara Kimu gunetik ia aterako, bokata eta guzti ekarri dugu», esan zuten Zelaik, Ekiñek eta Iunek; «ikastolak laguntzeko eta euskara bultzatzeko» jai honek duen garrantzia ere azpimarratu zuten hiru lagunek.

Denbora gutxi falta zen festaren bideari ekiteko, Tafallan zehar zeuden luxuzko janleku eta orkestra askoren fusioan barneratzeko. Txistorra edo xingarra dastatzeko gogoz, taloak erosteko ilara bezain luzea zen dirua trukatzeko ilara; odisea bat, jendearen joan-etorri etengabea kontuan hartuta.

Eguzki epelaren printzak lagun zirela heldu ziren euskaltzale gehienak, eta izozki bat hartuta itzalpean eseri zen makina bat jende, 25 graduak aise gainditu baitziren Tafallan. Beroak, ordea, ez zuen eragotzi “Erronka” martxan jartzea, Oinezen aurtengo apustua. Nafarroako ikastola guztietako taldeak lehiatu ziren kirol eta trebetasun probetan, eta gune guztietan zehar egin ziren.

Izan ere, ikastolen aldeko jai egunerako jarduera ugari antolatu zituzten era guztietako publikoarentzat, haurrentzat batez ere Sustrai eta Hazi guneetan. Lehenengoan, besteak beste, herri kirolek, konfetiak, txalapartak, globo festak eta eskalada-eremuek girotu zuten haurren eguna; bigarrenean, berriz, ingurumen eta pintura tailerrek, eta Kiki, Moko eta Kokok, Txutxin Ibañez eta Garibaldi Band-ek, Ache Pa Ti-k, Julivert-ek eta ia Euskal Herriko bazter guztietara iritsi den DJ Bull-ek alaitu zuten Tafallako giroa.

Jendearen arreta erakarri zuten denetariko postuek, baita tonbolak ere. «Sari gehiegi» irabazi zituen bertan Mikelek. Poltsan karga astuna gorde eta sorbaldan zeraman, hura «ezkutatzeko» txoko bat bilatzen zuen bitartean. Kimu ondoko parking erraldoian zuen autoa aparkatuta, eta bertan seietan elkartzekotan geratu zen seme-alabekin. «Hor dira gehien gustatzen zaizkigun kontzertuak», esan zuten, bestalde, Ekaitz eta Eiderrek. Aurrean gazteak, eta atzean haurrak garraiatzeko aulkitxoen topalekua, sintonia berean.

Pasatu dute lekukoa

Goiz hasi ziren autobusak bata bestearen atzean aparkaleku egokituetara iristen, Erdialdean Nafarroa Oinez gogotsu hartu zuten seinale. Ikastolako lehendakari Aritz Azcaratek azken urtean egindako lana «gogorra» izan dela esan zuen baina, aldi berean «zirraragarria eta dibertigarria» izan dela, «ilusioa berritzeko» balio izan duena. Espazio berriak behar ditu ikastolak, eta helburu horretara bideratuko dituzte Nafarroa Oinez festan ateratako irabaziak.

Ikastolako patioan egin zuten hasiera ekitaldia, agintariak eta kulturako, gizarteko eta erakundeetako ordezkariak han zirela; ia alderdi politiko guztietako ordezkaritza zabala bildu zen.

Hitzaldian Elena Zabaleta Nafarroako Ikastolen elkarteko lehendakariak Garces de los Fayosen lanari esker «euskarak Tafallan duen presentzia irmoki sustraitu» dela nabarmendu zuen. Hala ere, «indarrean dagoen euskarari buruzko legeak ez du biderik ematen hizkuntza eskubideak bete daitezen», salatu zuen, «ez baitio euskarari ofizialtasunik aitortzen herrialde osoan». Hori dela eta, hizkuntza eskubideak betetzeko eskatu zuen Zabaletak.

Kulturgunean, Ikastolen Federazioak Iparla Elkartea omendu zuen, protokolorako luntxa prestatuz Nafarroa Oinez jaiari egindako ekarpenagatik. «1979. urtean sortu zen Iparla, eta bazkideen artean ikastoletako gurasoak ziren; guk segitu dugu lana», esan zuen Iparla elkarteak.

Sury Belloso ikastolako ikasle ohiak dantzarekin gozarazi zuen publikoa, Tafallako txistularien alardeak lagunduta. Bukatzeko, Garces de los Fayos Ikastolak Nafarroako Ikastolen Federazioari pasatu zion lekukoa, eta honek, berriz, Gotzon Perezi eta Iñigo Orellari, Etxarri Aranazko Andra Mari Ikastolako lehendakariari eta zuzendariari, horrek antolatuko baitu hurrengo Nafarroa Oinez. «2023ko urriaren 15ean Sakanan gurekin batera gure hizkuntza eta hezkuntza aldarrikatzera gonbidatzen zaituz- tegu», esan zuten.

Gara