Mikel Zabalza gogoratu dute ehunka lagunek, Orbaizetako Olan
Mikel Zabalzaren auzia isolatutako kasua ez dela gogora ekarriz, ekimenak Altsasuko Gurasoak taldea gonbidatu du ekitaldira. «Zauriak sendatzeko berharrezkoak diren egia, justizia, erreparazioa eta berriz ez errepikatzeko bermea» aldarrikatu dituzte.
Mikel Zabalza orbaiztarra gogoratu dute 34. urtez, bere jaiotetxearen atarian, Orbaizetako Olan. Ehunka lagun batu dira «zauriak sendatzeko berharrezkoak diren egia, justizia, erreparazioa eta berriz ez errepikatzeko bermea» aldarrikatzeko. 1985. urteko azaroaren 26an atxilotu zuen Guardia Zibilak Mikel Zabalza orbaiztarra, Donostian. Desagertutzat jo zuten. Bertsio ofizialaren arabera, guardia zibilek Endarlatsara eraman zuten Zabalza, ustezko zulo baten bila, eta ihes egin zuen, Bidasoa ibaira salto eginez. Hogei egun joan ziren, ustez desagertutako tokia goitik behera miatu zuten, eta, azkenean, Guardia Zibilak berak aurkitu zuen gorpua, Bidasoko uretan, abenduaren 15ean.
Bizikidetzan sakontzeko beharraz mintzatu da Unai Landa Mikel Zabalza gogoan herri ekimenaren izenean: «Askotan entzun izan dugun hitza da elkarbizitzarena, hitz ederra benetan baina oinarri subjektiboak izan ditzakeena. Batzuentzat elkarbizitza mendekuan oinarritzen da; besteentzat, aldiz, egian eta justizian oinarritzen den erlazioa litzateke. Gu bigarren talde honetakoak ginateke; eta, tamalez, elkarbizitza ahalbidetzeko pausuak egin arren, oraindik urrun gaude benetako egia eta justiziarengandik».
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Lera Ikergunea taldeak memoriaren inguruan egindako lana gogoraraziz (larunbatean aurkeztu zuten lana Ariben), bizikidetzan pausuak ematen jarrai dezala eskatu dio ekimenak Nafarroako Gobernuari.
Familiaren izenean Mikel Zabalzaren arreba Arantza Zabalzak hartu du hitza. Bertaratutakoei eskerrak eman dizkie, eta bereziki gazteek egiten duten ahalegina azpimarratu du: «Mikelena gertatu zenean gure gurasoek zuten adina dugu orain, gazteek egiten dutenagatik ez balitz ez ginateke hemen egongo».
Mikel Zabalzaren auzia isolatutako kasua ez dela gogora ekarriz, ekimenak Altsasuko Gurasoak taldea gonbidatu du ekitaldira; azaldu dutenez, haien kausatik hurbil sentitzen baitira «bidegabekeriaren sufrimenduari dagokionez».
Zortzi urte eta erdira zigortutako Adur Ramirez de Alda gazte altsasuarraren Antxon Ramirez de Aldak adierazi du «bide deseroso» batean egin dutela topo bi familiek: «Injustiziaren bidean». Euskal Herrian justizia lortzeko aldarrikapenerako «sinergiak» daudela defendatu du, eta bide horretan jarraitzeko dei egin du. «Animo, txarrenari onena atera behar diogu», berretsi du.
Gitarra eta bibolin baten musikaz lagunduta Aimar Karrika eta Eneko Fernandez bertsolariek harilkatu dituzte parte hartzaileen hitzak. Urtero bezala aurreskua dantzatu du Mikel Zabalzaren oroimen harriaren aurrean haren iloba Garazi Iribarrenek, eta lore eskaintza egin dute Orbaizetako Udalak, herri ekimenak eta Aitziber Berroetak, estatuko indarkeriaren biktimen izenean.
Naiz, 2019/11/24
Mikel Zabalza: 34 años sin que admitan la verdad
El 26 de noviembre de 1985 Mikel Zabalza fue detenido por la Guardia Civil en Donostia y posteriormente desapareció. Según la versión oficial, durante su detención en Intxaurrondo fue trasladado a Endarlatsa por la Guardia Civil para buscar un supuesto zulo. Allí se dio a la fuga saltando al río Bidasoa. Durante 20 días rastrearon el lugar en el que supuestamente se había escapado, sin encontrar ni rastro. Veinte días más tarde, el 15 de diciembre, la Guardia Civil encontró su cuerpo en el río Bidasoa, precisamente en el lugar en el que, según la versión oficial, había desaparecido.
Lo que ocurrió con Mikel Zabalza no fue un hecho aislado, sino uno más dentro la lucha contra la insurgencia en la que sistemáticamente se conculcaron los derechos humanos de la ciudadanía vasca. Todos los estamentos que debían velar por su respeto tienen algún grado de responsabilidad. Prevaleció la razón de Estado y se ocultó la verdad con el siniestro objetivo de «no dar bazas al enemigo». Treinta y cuatro años después, y a pesar de que ETA ha desaparecido, los familiares y amigos de Zabalza y la sociedad vasca en general continúa sin conocer la verdad de boca de los responsables de su muerte. Y sin verdad difícilmente puede haber justicia y reparación, y mucho menos garantía de no repetición. Como señaló el portavoz de la plataforma Mikel Zabalza Gogoan en el homenaje del pasado domingo en Orbaizeta, verdad y justicia son las bases sobre las que se ha de construir la convivencia.
A pesar de que el Estado sigue sin admitir que torturó hasta la muerte a Zabalza y fingió su desaparición, no hay margen al engaño. Con perseverancia las víctimas conocerán la verdad y podrán sanar esas heridas profundas. La sociedad debe acompañarlas. El encuentro organizado ayer por el Foro Social en el Parlamento de Nafarroa entre Roberto Manrique e Idoia Zabalza es un paso más en ese camino por escuchar y perseverar para construir la convivencia por encima de ocultaciones y obstáculos.
Gara 2019/11/27
