El centro de Pamplona se ha llenado de música y baile para la celebración del Nafarren Biltzarra o Día de los Navarros. El programa, organizado por la Fundación Orreaga, ha comenzado a las 12.00 horas con una Kalejira que ha partido de la Plaza Consistorial y a través de las calles Mercaderes y Chapitela ha llegado a la Plaza del Castillo.

Durante el recorrido, ha ido precedida y cerrada por una gran bandera de Navarra a la que han acompañado un grupo de 12 ioaldunak y el grupo Ezpelur Gaitariak. Cerrando la comitiva han participado los Trikitilaris de Barañain y los akordeolaris Bittor Balentzia. Al llegar a la Plaza del Castillo, decenas de personas se han congragado para disfrutar de los bailes de los cuatro grupos de dantzas participantes, Duguna txiki, Iruña Taldea, Muthiko alaiak y Txantreako Dantzariak.

Después, todos los grupos se han dirigido hasta el monumento a los Fueros a las 13.00 horas, donde han sido recibidos por los sones de la txalaparta del grupo «Sagarrak» y los bertsos de Bittor Elizagoien y Mikel Alzuart. Tras el recibimiento se ha realizado el saludo a la bandera y un aurresku de honor.

El acto central ha estado dedicado a la conmemoración del 130 aniversario de la Gamazada, el movimiento popular en defensa de la foralidad tras el intento del entonces Ministro de Hacienda, Germán Gamazo, de aplicar a Navarra el régimen común.

También se han entregado los premios Mariscal Pedro de Navarra y Conde de Lerín. Este año la nominación Mariscal Pedro de Navarra ha correspondido a Gernikako Arbola Kantuz Elkartea por la labor llevada a cabo desde su fundación para la difusión y reconocimiento del citado himno, Gernikako Arbola, a fin de que «se de el valor que ha tenido como referente de este pueblo», desde su primera interpretación por su compositor Jose Mari Iparragirre hace 170 años.

La nominación Conde de Lerín ha recaído este año en Carlos Gimeno Gurpegi, consejero de Educación del Gobierno de Navarra, como cara visible del Gobierno de Navarra. Por la labor de «continua obstaculización al desarrollo y normalización del Euskera a todos los niveles, fundamentalmente en el ámbito de la educación y su reconocimiento en el ámbito laboral de la administración».

En el acto han tomado parte el dúo Peio e Hidoi y se ha cerrado el acto con la interpretación del Himno de Nafarroa y el Gernikako Arbola.

La jornada ha concluido con una Comida Popular con un precio de 30 euros, a las 15:00 horas en el Arrano Elkartea en la que también ha habido música, sorteos, bertsos, dantzak.

Diario de Noticias


Nafarren Biltzarra ospatu da, Gamazadaren 130. urteurrena oroituz

Orreaga Fundazioak antolatuta, Nafarren Biltzarrak musikaz eta dantzaz bete ditu Iruñea zaharreko karrikak, Foruen monumenturaino. Bertan, oroitarri honekin estu lotua dagoen Gamazadaren 130. urteurrena ospatu dute, eta Nafarroako Pedro Mariskala eta Leringo Kondea sariak banatu dituzte.

Nafarren Biltzarra edo Nafarren Eguna izan da igande honetan Iruñea zaharrean, Orreaga Fundazioak prestatuta. Ekitaldi nagusian, Gamazadaren 130. urteurrena ospatu dute. Gamazada XIX. mendeko Nafarroa Garaiko herri matxinada bat izan zen; 1893an gertatu zen, German Gamazo alderdi liberaleko Ogasun ministroa Nafarroako foru erregimena deusezten saiatu zenean. Gamazadaren erdigunea Nafarroa Garaia izan zen arren, mobilizazioak Hego Euskal Herri osora hedatu ziren.

Protestek 1893ko maiatzetik 1894ko martxora arte iraun zuten, eta euskal nazionalismo politikoaren sorrera ekarri zuten. Gamazada goresteko, Nafarroa Garaiko herri eta hiri askotan kale eta plaza nagusiei Foruak izena jarri zieten. 1903an Iruñeko Sarasate pasealekuan eraiki zen gaur Foruen monumentua deitzen dena, Nafarroako Jauregiaren ondoan. Bertan egin da, hain zuzen, Nafarren Biltzarreko ekitaldia.

Nafarroako Pedro Mariskala

Foruen monumentuaren ondoan, Nafarroako Pedro Mariskala eta Leringo Kondea sariak banatu dituzte. Lehena, Gernikako Arbola Kantuz Elkarteari eman diote, ‘Gernikako Arbola’ ereserkia zabaltzeko eta ezagutzeko sortu zenetik egindako lanagatik, «herri honen erreferentzia gisa izan duen balioa aitortuz, duela 170 urte Jose Mari Iparragirre konpositoreak egindako lehen interpretaziotik».

Leringo Kondea izendapena, berriz, Carlos Gimeno Gurpegi Nafarroako Gobernuko Hezkuntza kontseilariak jaso du, Nafarroako Gobernuaren ageriko aurpegi gisa. «Euskararen garapena eta normalizazioa etengabe oztopatzeko lanagatik, maila guztietan, batez ere hezkuntzaren arloan eta administrazioaren lan eremuan duen aintzatespenean».

Ekitaldian, Peio eta Hidoi bikoteak parte hartu du, eta Nafarroako Ereserkia eta Gernikako Arbola interpretatu dituzte.

Kalejira

Eguerditik aurrera, Iruñea zaharreko kaleak musikaz eta dantzaz bete dira, Udaletxe plazan hasi den kalejira baten bidez. Ondoren, Mercaderes kaletik jarraitu dute, eta Chapitela kaletik, Gaztelu plazara iritsi dira.

Nafarroako bandera handi batek zabaldu du kalejira, hamabi joaldun eta Ezpelur Gaiteroekin. Eta Barañaingo trikitilariek eta Bittor Balentzia eta akordeoilariek itxi dute segizioa. Lau dantza taldek emanaldia egin dute Gaztelu plazan, Duguna txiki, Iruña Taldea, Muthiko Alaiak eta Txantreako Dantzariek, hain zuzen.

Sarasate pasealekutik Foruen monumentura joan dira. Hemen, Sagarrak taldearen txalapartak eta Bittor Elizagoien eta Mikel Alzuarten bertsoek egin diote ongi etorria kalejirari. Banderari agurra eta ohorezko aurreskua dantzatu dituzte.

Ekitaldiaren ondotik, herri bazkarian elkartu dira, Arrano Elkartean. Bertan musika, zozketak, bertsoak, dantzak… eta, batez ere, giro ederra izan dituzte.

Gara